اين
روش آزمايش طرز پيشروي نمونه گير لوله اي دو كفه اي ، براي بدست آوردن
نمونه خاك معرف و اندازه گيري مقاومت خاك در مقابل نفوذ نمونه گير ، را
شرح مي دهد و بطور كلي بعنوان آزمايش نفوذ استاندارد (SPT)
شناخته شده است.اين استاندارد تمام موارد ايمني مربوط به كاربرد آنرا بيان
نمي كند ، در مسئوليت استفاده كننده از اين استاندارد است تا دستور العمل
هاي تندرستي و ايمني مناسب را تهيه نمايد و قبل از استفاده قابليت اجرائي
محدوديت هاي تعديلي را مشخص نمايد.
مقادير بيان شده برحسب واحدهاي اينچ – پوند بعنوان استاندارد در نظر گرفته مي شود.
توصيف اصطلاحات ويژه در اين استاندارد:
SPT اختصار براي آزمايش نفوذ استاندارد ، اصطلاحي كه با آن معمولاً مهندسين به اين روش مراجعه مي نمايند.
سندان – آن قسمت از مجموعه وزنه كوب كه با چكش برخورد مي نمايد و بوسيله آن انرژي چكش به ميله هاي حفاري انتقال مي يابد.
لنگرگير ( قرقره)
– چرخ استوانه گردان ؛ در سيستم بالابري ، قرقره – طناب كه متصدي دور
تادور آنرا طنابي مي پيچد تا با سفت و شل كردن طناب اطراف استوانه، چكش را
بالا برده و پايين اندازد.
ميله هاي حفاري- ميله ها در هنگام حفاري گمانه جهت انتقال نيرو و پيچش به مته حفاري ، استفاده مي شوند.
مجموعه وزنه كوب – وسيله اي شامل چكش ، ميله هدايت چكش ، سندان و هرنوع سيستم سقوط چكش.
چكش –
آن قسمت از مجموعه وزنه كوب كه شامل وزنه ضربه زن 2+140 پوند ( 1+5/63
كيلوگرم ) مي باشد كه پي در پي بالا برده و پايين انداخته مي شود تا انرژي
انجام نمونه گيري ونفوذ را فراهم آورد.
سيستم سقوط چكش – آن قسمت از مجموعه وزن كوب كه متصدي بوسيله آن بالا رفتن و پايين افتادن چكش را انجام مي دهد تا ضربه ايجاد شود.
ميله هدايت سقوط چكش – آن قسمت از مجموعه وزنه كوب كه در هدايت سقوط چكش مورد استفاده قرار مي گيرد.
مقدار N- شمارش ضربه ، معرف مقاومت خاك در مقابل نفوذ – مقدار N برحسب ضربه
ها در فوت گزارش مي شودوبرابر با مجموع تعداد ضربه هاي مورد نياز مي باشد
تا نمونه گير را در عمق مربوطه در فاصله 6 تا 18 اينچ ( 150 تا 450
ميليمتر ) فرو برد.
N- تعداد ضربه هاي بدشت آمده در فواصل هر 6 اينچ ( 150ميليمتر ) نفوذ نمونه گير مي باشد .
تعداد دوره هاي طناب – زاويه تماس كل بين طناب و قرقره در شروع كم شدن طناب متصدي تا سقوط چكش تقسيم بر 360 ( شكل 1 رانگاه كنيد )
ميله هاي نمونه گيري – ميله هائيكه مجموعه وزنه كوب را به نمونه گير وصل مي كنند. ميله هاي حفاري اغلب براي اين منظور مورد استفاده قرار مي گيرند.

اهميت و كاربرد :
اين
روش آزمايش نمونه اي را ، بمنظور شناسائي وآزمايشهاي ازمايشگاهي مناسب
مربوط به خاك فراهم نموده و نمونه اي مناسب را كه ممكن است در اثر نمونه
گيري تغيير شكل برشي زياد دستخوردگي در آن موجب گردد، را فراهم مي
آورد.اين روش آزمايش بطور گسترده اي در پروژه هاي اكتشافي ژئوتكنيكي مورد
استفاده قرار مي گيرد . رابطه هاي محلي زيادي ورابطه هاي انتشار يافته
وسيعي ، كه شمارش ضربه SPT يا مقدار N ورفتار مهندسي كارهاي خاكي و پي ها را مرتبط مي سازد ، موجود مي باشد.